سنسور دمایی یا ترمیستور چیست؟ روش تست آن چگونه است؟

بروزشده در تاریخ 9/2025 – پاییز 1404

ترمیستور یا سنسور کولر گازی چیست؟

ترمیستور یا سنسور، یکی از قطعات کلیدی در کولر گازی است که نقش اصلی آن اطلاع‌رسانی دمای محیط یا لوله‌ها به برد الکترونیکی دستگاه است. برد با دریافت اطلاعات از ترمیستور، تصمیم می‌گیرد که در هر لحظه چه دستوری صادر کند — مانند روشن یا خاموش کردن کمپرسور و تنظیم عملکرد سرمایش یا گرمایش.

وظیفه ترمیستور در کولر گازی

ترمیستورها در واقع مقاومت‌هایی حساس به دما هستند. یعنی با تغییر دما، مقدار مقاومت آن‌ها نیز تغییر می‌کند. برد کولر گازی به‌صورت مداوم ولتاژی را به این قطعه ارسال می‌کند و از طریق ولتاژ برگشتی، دمای دقیق محیط یا لوله‌ها را تشخیص می‌دهد. به این ترتیب دستگاه می‌تواند عملکرد خود را با دمای محیط هماهنگ کند و راندمان سرمایش یا گرمایش را بهینه نگه دارد.

انواع ترمیستور در کولر گازی

ترمیستورها از نظر نوع عملکرد به دو گروه کلی تقسیم می‌شوند:

• PTC (Positive Temperature Coefficient): در این نوع، با افزایش دما مقاومت نیز زیاد می‌شود. به آن سنسور لوله یا سنسور فلزی گفته می‌شود و معمولاً برای تشخیص دمای لوله‌های مسی یا کندانسور در فصل زمستان به‌کار می‌رود.
• NTC (Negative Temperature Coefficient): در این نوع، با افزایش دما مقاومت کاهش پیدا می‌کند. این مدل را سنسور محیطی یا اتاقی می‌نامند که دمای هوای اطراف را اندازه‌گیری می‌کند.

در کولرهای گازی گری (Gree) معمولاً هر دو نوع سنسور استفاده می‌شود تا دستگاه بتواند هم دمای محیط و هم دمای لوله‌ها را به‌صورت دقیق تشخیص دهد.

روش تست ترمیستور یا سنسور کولر گازی

برای تست سلامت ترمیستور باید آن را از مدار جدا کرده و با استفاده از اهم‌متر، میزان مقاومت آن را اندازه‌گیری کنید. هر برند کولر گازی، سنسور مخصوص به خود را دارد و جدول استاندارد مقاومت در دماهای مختلف برای آن متفاوت است.

به‌عنوان مثال، در کولرهای گازی گری، مقاومت سنسور در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد حدود ۱۰KΩ است، در حالی که برخی برندها ممکن است در همان دما ۸KΩ یا مقدار دیگری داشته باشند.

دو روش ساده برای تست سنسور

روش اول: در دمای ۲۵ درجه، سنسورهای محیطی (NTC) معمولاً مقاومت ۱۰KΩ دارند و سنسورهای لوله‌ای (PTC) حدود ۲۰۰KΩ.

روش دوم: سنسور را به اهم‌متر وصل کنید. با گرم و سرد کردن آن، باید تغییر مقدار مقاومت را در صفحه اهم‌متر مشاهده کنید. اگر عدد ثابت ماند، احتمالاً سنسور معیوب است.

جمع‌بندی

ترمیستور یا سنسور دما، از مهم‌ترین قطعات در سیستم کنترل کولر گازی است. خرابی این قطعه می‌تواند باعث بروز خطا، خاموشی ناگهانی یا سرمایش و گرمایش نامناسب شود. در صورت مشاهده خطای مربوط به سنسور، بهتر است با نمایندگی مجاز گری ایران تماس بگیرید تا دستگاه توسط تکنسین متخصص بررسی و تعمیر شود.