گرمایش در کولر گازی و داکت اسپلیت
بروزشده در تاریخ 8/2025 – تابستان 1404
فهرست مطالب
مقدمه — المنت یا سیستم هیت پمپ؟
در کولر گازی و داکت اسپلیت های سرد و گرم (یعنی مدلهایی که هم سرمایش و هم گرمایش دارند) به هیچ عنوان از المنت برقی برای تولید گرما استفاده نمیشود.
گرمایش این دستگاهها بر پایهٔ انتقال حرارت مبرد و عملکرد هیت پمپ است، نه گرم کردن الکتریکی مستقیم با المنت.
شیر برقی (شیر معکوسکننده) و نحوه تغییر سیکل
برای تغییر از حالت سرمایش به حالت گرمایش از شیر برقی (معمولاً شیر ۴ طرفه یا شیر دو طرفه در برخی سیستمها) استفاده میشود.
وقتی دستگاه روی مد گرمایش قرار میگیرد، جهت حرکت مبرد در سیکل عوض میشود؛
به عبارت دیگر گاز سرد به سمت یونیت خارجی فرستاده شده و گاز گرم به سمت یونیت داخلی هدایت میشود تا هوا درون فضا گرم شود.
این تغییر جهت سیکل باعث میشود یونیت داخلی بهعنوان اواپراتور معکوسشده یا کندانسور عمل کند و هوای گرم از پنل داخلی خارج شود.
مصرف برق در حالت گرمایش
به طور کلی عملکرد سرمایش و گرمایش در کولرهای گازی مشابه است و به همین دلیل مصرف انرژی برق در هر دو حالت تا حدود زیادی نزدیک به هم است.
تنها افزایش مصرف ناشی از افزودن مصرف برق برای شیر برقی و مدار کنترل است که مقدار بسیار کمی به مصرف کلی میافزاید.
در مناطقی که گاز شهری در دسترس نیست، استفاده از کولر گازی در حالت گرمایش (هیت پمپ) میتواند نسبت به گرمایش الکتریکی یا سوخت فسیلی مقرونبهصرفه باشد. با این حال در مناطق بسیار سرد، راندمان هیت پمپ کاهش مییابد و گزینههای مکمل (مثلاً کویل آب گرم) بهتر است.
لرزش و صدای یونیت در حالت گرمایش
وقتی جهت گردش مبرد تغییر میکند، فشار و رفتار کمپرسور ممکن است کمی متفاوت باشد؛ به همین دلیل در برخی شرایط لرزش یا صدای یونیت خارجی اندکی افزایش مییابد.
با این حال در مدلهای با تکنولوژی بالاتر (مانند محصولات برندهای پیشرفته) این نویز تا حد امکان کاهش یافته است و معمولاً محسوس نیست.
گرمایش در داکت اسپلیت چگونه کار میکند؟
عملکرد گرمایش در داکت اسپلیت اساساً مشابه اسپلیت دیواری است: با تغییر جهت سیکل مبرد و استفاده از هیت پمپ، هوا گرم میشود و از طریق کانالها توزیع میگردد.
اما داکت اسپلیت یک مزیت اضافه دارد: امکان نصب کویل آب گرم (Hydronic Coil) مقابل یونیت داخلی برای تولید گرمایش مستقیم با آب گرم.
کویل آب گرم چیست و چگونه کار میکند؟
کویل آب گرم یک مجموعهٔ لولهها و فینهاست که آب گرم (تولید شده توسط پکیج یا موتورخانه) از درون آن عبور میکند.
هوای محیط توسط فن هواساز از روی این کویل عبور کرده و گرم میشود؛ بنابراین هوای گرم از دریچهها به فضای داخلی فرستاده میشود.
در این روش کمپرسور خاموش است و گرمایش با انرژی حرارتی آب انجام میشود، که در بسیاری از شرایط اقتصادیتر و کماستهلاکتر از هیت پمپ خواهد بود.
مزایای استفاده از کویل آب گرم در داکت اسپلیت
- کاهش استهلاک کمپرسور: در حالت کویل آب گرم کمپرسور نیازی به کارکرد ندارد.
- کاهش مصرف برق: مصرف الکتریکی فقط مربوط به فن و مدار کنترل است، نه کمپرسور.
- عملکرد قابلاطمینان در دماهای بسیار پایین: هیت پمپ در سرمای سخت ممکن است راندمان پایینی داشته باشد، در حالی که کویل آب گرم مستقل از این محدودیت است.
- گرمایش یکنواخت و راحتتر: خروجی هوا از کویل آب گرم معمولاً احساس مطلوبتری برای کاربران دارد.
نتیجهگیری و توصیههای کاربردی
• اگر در منطقهای با زمستانهای معتدل زندگی میکنید و دسترسی به گاز شهری ندارید، هیت پمپ (گرمایش توسط خود کولر گازی) گزینهای مناسب و اقتصادی است.
• در مناطقی با زمستانهای سرد و طولانی، برای بهینهسازی هزینه و کاهش استهلاک، ترکیب داکت اسپلیت + کویل آب گرم بهترین راهکار است.
• هنگام انتخاب و نصب دستگاه، به ظرفیت مناسب، نوع کمپرسور (اینورتر یا معمولی) و قابلیت نصب کویل آب گرم توجه کنید. همچنین نصب صحیح و سرویس دورهای از ملزومات عملکرد بهینه است.
سوالات متداول
آیا کولر گازی در حالت گرمایش المنت برقی دارد؟
خیر. کولر گازیها و داکت اسپلیتهای سرد و گرم عموماً از المنت برقی برای گرمایش استفاده نمیکنند؛ گرمایش با تغییر سیکل مبرد (هیت پمپ) یا با کویل آب گرم انجام میشود.
آیا مصرف برق در حالت گرمایش بیشتر از سرمایش است؟
در اغلب موارد مصرف نزدیک به هم است؛ اما در حالت گرمایش اندکی مصرف برای شیر برقی و مدار کنترل اضافه میشود. در دماهای خیلی پایین هیت پمپ ممکن است راندمان کمتری داشته باشد.
آیا نصب کویل آب گرم بهتر است؟
در مناطق سردسیر بله. کویل آب گرم مزایای اقتصادی و فنی قابل توجهی دارد، مخصوصاً وقتی موتورخانه یا پکیج مرکزی موجود باشد.